17.10.2022 Jak rozpoznać czerniaka?
Czerniak jest nowotworem złośliwym, który wykryty wcześnie, daje dużą szansę na wyleczenie. Jak rozpoznać czerniaka? Z artykułu dowiemy się, jak wygląda czerniak, poznamy czynniki ryzyka choroby, jej objawy oraz sposoby leczenia u dermatologa.
Definicja czerniaka i etiologia choroby
Czerniak to nowotwór złośliwy, który wywodzi się z neuroektodermalnych komórek melanocytarnych. I mimo, że w Polsce choruje na niego jedynie 5 osób na 100.000, to wykazuje największą dynamikę rozwoju zachorowań. Na czerniaka w Polsce od 1980 roku do 2010 roku zachorowało 3-krotnie więcej pacjentów. Czerniak najczęściej pojawia się na skórze, jednak występuje też na gałce ocznej czy w obszarze błon śluzowych. Czerniak stanowi 5-7% wszystkich nowotworów skóry. Jakie są czynniki ryzyka tej choroby? Zaliczamy do nich: uwarunkowania genetyczne, ekspozycję na promieniowanie słoneczne oraz uczęszczanie na solarium, niską zawartość barwnika w skórze, mechaniczne lub chemiczne podrażnienie skóry.
Czerniak objawy, czyli jak rozpoznać czerniaka?
Diagnoza czerniaka powinna odbyć się podczas konsultacji u dermatologa. Jest to nowotwór najłatwiejszy w diagnozowaniu, ponieważ występuje na powierzchni skóry. Do diagnozowania czerniaka dermatolog wykorzystuje kryteria „ABCDE”. Wystąpienie choć jednego z pięciu kryteriów „ABCDE” daje podejrzenie czerniaka i wówczas zmiana powinna zostać poddana dalszej diagnostyce. 1 kryterium diagnozowania czerniaka to A, czyli asymetria zmiany, o nieregularnym i poszarpanym kształcie. Drugie kryterium B – oznacza poszarpane brzegi zmiany i możliwość wystąpienia zgrubień na jej powierzchni. C to czerwony lub czarny, niejednolity kolor. Kolejnym kryterium D jest wielkości zmiany i jej duży rozmiar. Czerniak ma powyżej 6 mm. Ostatnim kryterium jest E – czyli ewolucja. Jeśli pacjent zaobserwował czerniak objawy w formie dynamicznej zmiany koloru, wielkości znamienia, to jest to powód do niepokoju.
Podczas diagnostyki u dermatologa obawy powinny budzić zmiany, które wystają ponad poziom skóry lub są dotknięte owrzodzeniem (z których sączy się krwisto-surowiczy płyn), co daje gorsze rokowania niż w przypadku innych postaci czerniaka. Do objawów towarzyszących czerniaka zaliczamy powiększenie węzłów chłonnych w obrębie zmiany. Jak rozpoznać czerniaka? Najczęstszą formą czerniaka jest powierzchowne znamię o nieregularnych kształtach, które przypomina plamę i cechuje się nierównymi zarysami. Dermatolog najczęściej diagnozuje tę postać czerniaka na kończynach i tułowiu. Innym rodzajem czerniaka jest czerniak guzkowy, który występuje na głowie, karku i plecach. Najbardziej złośliwy jest bezbarwny czerniak z agresywnym wzrostem i niskim zróżnicowaniem komórek nowotworu.
Jak wygląda diagnostyka czerniaka?
Wizyta u dermatologa obejmuje wywiad lekarski, podczas którego lekarz zadaje pytania na temat znamion skórnych oraz czynniki zwiększające ryzyko zachorowania czy też uwarunkowania genetyczne. Wielu pacjentów nie wie, jak odróżnić czerniaka od pieprzyka, jednak dermatolog nie będzie miał z tym problemu. Najważniejszym etapem wizyty jest badanie, które składa się z oceny stanu skóry całego ciała w dobrym oświetleniu. Lekarz podczas badania uwzględnia trudno dostępne miejsca takie jak: przestrzenie międzypalcowe czy okolice narządów płciowych. Ważnym elementem konsultacji jest dermatoskopia, które polega na oglądaniu zmian skórnych w 10-krotnym powiększeniu z oświetleniem. Dermatoskopia umożliwia obliczenie wskaźnika dermatoskopowego (TDS). Im większa asymetria zmiany, nieregularne granice, różne kolory, tym wyższy wynik TDS. Najważniejszym zadaniem dermatoskopii jest odróżnienie łagodnej zmiany od złośliwej, czyli czerniaka od łagodnej zmiany barwnikowej. W razie potwierdzenia diagnozy czerniaka, dermatolog przeprowadza badanie histopatologiczne wyciętej chirurgicznie zmiany barwnikowej. Wynik badania determinuje przepisanie odpowiedniego leczenia. Po wykryciu czerniaka lekarz zleca inne badania takie jak: badanie rentgenograficzne czy badania krwi.
Leczenie czerniaka
Lekarz po otrzymaniu wyników badania histopatologicznego, ocenie rokowań i rozwoju czerniaka, dokonuje wycięcia operacyjnego. Po wycięciu czerniaka lekarz sprawdza wartowniczy węzeł chłonny w rejonie zmiany i w razie potrzeby, dokonuje jego usunięcia. W przypadku braku możliwości resekcji czerniaka, lekarz może zaproponować izolowaną perfuzję kończynową z hipertermią lub w normotermii, elektrochemioterapię (ECT), radioterapię, czy imunoterapię.
Przeczytaj także Jakie zabiegi są najczęściej wykonywane w klinice medycyny estetycznej?
