22.11.2023 Jak hormony wpływają na skórę?
Kondycja naszej skóry nie musi być związana z chorobą dermatologiczną. Mogą odpowiadać za nią hormony, które stanowią podłoże chorób takich jak: tarczyca, trądzik, hirsutyzm, choroba Cushinga. Problem jest złożony i wymaga przedstawienia w szerszym ujęciu. Jak hormony wpływają na skórę?
Co to są hormony?
Są to związki chemiczne odpowiedzialne za przekazywanie różnych informacji pomiędzy narządami i produkowane przez gruczoły dokrewne jak: tarczyca, grasica, przysadka mózgowa, jajniki, jądra etc. Odgrywają niebagatelną rolę w funkcjonowaniu naszego organizmu.
Jakie hormony i choroby endokrynologiczne wywołują zmiany skórne?
Estrogeny i testosteron
Wpływ na spadek nawilżenia, elastyczności skóry mają żeńskie hormony – estrogeny. Podobnie jak stężenie kwasu hialuronowego, ich poziom wraz z wiekiem spada, prowadząc do defektów estetycznych takich jak wysuszenie skóry i utrata elastyczności. Do spadku poziomu estrogenów dochodzi również w okresie menopauzy. Remedium na poprawę jakości skóry w wyniku obniżenia stężenia estrogenów w organizmie są oczywiście zabiegi medycyny estetycznej – od laseroterapii, poprzez wypełniacze tkankowe, zabiegi mikronakłuwania i mezoterapii igłowej, aż po radiofrekwencję mikroigłową czy HIFU.
Drugim hormonem mającym wpływ na skórę jest testosteron. Podwyższenie testosteronu przyczynia się do pojawienia się trądziku młodzieńczego. Testosteron – pomimo tego, iż jest to typowo męski hormon, fizjologicznie, w warunkach prawidłowych występuje również u kobiet.
Choroba Addisona i Cushinga
Choroba Addisona to pierwotna niedoczynność kory nadnerczy. Jej przyczyną jest niedobór kortyzolu w organizmie, a objawami – brunatne przebarwienia w obrębie dłoni czy błon śluzowych. Jest to choroba hormonalna nadnerczy, która jest stosunkowo rzadko spotykana. Choroba Cushinga, również związana z podwyższonym poziomem kortyzolu we krwi, powoduje rozstępy, trądzik, hirsutyzm czy objawia się skłonnością do siniaczeń i obrzęków. Wyróżniamy również zespół Cushinga, który jest skutkiem przyjmowania glikokortykosteroidów. Nadmiar kortyzolu w chorobie Cushinga jest związany z nadczynnością przedniego płata przysadki.
Hirsutyzm i kondycja włosów
Problemy z wypadaniem włosów często mają podłoże hormonalne, a ten problem dotyczy mężczyzn i kobiet. Podwyższony poziom androgenów u kobiet prowadzi do łysienia androgenowego i nadmiernego owłosienia twarzy. Łysienie typu męskiego związane jest nadprodukcją hormonu – dihydrotestosteronu (DHT), a skutkiem choroby może być całkowita utrata włosów na głowie. W przypadku łysienia męskiego i androgenowego należy jak najszybciej podjąć leczenie u trychologa. Skuteczne są także zabiegi medycyny estetycznej tj. peptydy, mezoterapia skóry głowy, komórki macierzyste CGF.
Hirsutyzm to problem kobiet, objawiający się występowaniem typowo męskiego, nadmiernego owłosienia w obrębie brody, policzków, karku, brzucha czy kończyn dolnych i górnych. Jest to choroba o nieprzyjemnych objawach, za którą odpowiada zbyt duże stężenie androgenów.
To właśnie hormony mają wpływ na kondycję włosów. Regulują ich wzrost i mają wpływ na kolor. Zaburzenia hormonalne leżą u podstaw łysienia hormonalnego oraz są przyczyną wypadania tudzież zaburzeń wzrostu włosów. Zaobserwowanie objawów wymaga wizyty u lekarza i wdrożenia odpowiedniego leczenia. Remedium na łysienie hormonalne jest suplementacja, pielęgnacja i terapia hormonalna.
Nadczynność i niedoczynność tarczycy
Z nadczynnością i niedoczynnością tarczycy boryka się coraz więcej pacjentów, głównie kobiet. Udowodniono naukowo wpływ produkowanych w tarczycy hormonów – tyroksyny i trójjodotyroniny na kondycję skóry. O niedoczynności tarczycy możemy mówić w przypadku niedoboru tych hormonów. Objawem choroby w kontekście skóry jest jej wysuszenie czy żółtawe zabarwienie.
Nadczynność tarczycy występuje w przypadku nadmiernego wydzielania się hormonów tarczycy. Prowadzi to do zaczerwienienia twarzy i wzmożonej potliwości. Niedoczynność i nadczynność tarczycy leczy się farmakologicznie. Konsekwencje skórne powstałe w wyniku nadczynności tarczycy można wyleczyć z pomocą skutecznych kremów lub maści.
Hormonem mający wpływ na zanik owłosienia, wygładzenie skóry czy utratę masy mięśniowej jest prolaktyna (hiperprolaktynemia). U mężczyzn jego nadmiar powoduje ginekomastię, a u kobiet mlekotok, suchość okolic intymnych czy uderzenia gorąca. Etiologia nadmiaru prolaktyny w organizmie związana jest ze wzrostem androgenów. Objawami towarzyszącymi jest trądzik, nadmierne owłosienie. Hiperprolaktynemia często jest wynikiem reakcją organizmu na bodźce tj. wysiłek fizyczny, stres, drażnienie brodawek sutkowych, sen.
Piśmiennictwo
A. Rokowska-Waluch, K. Kałużyńska, M. Chojnicki, M. Pawlaczyk, Wpływ zmian hormonalnych zachodzących w organizmie kobiety na stan skóry [w:] Przegl Dermatol 2009, 96, 205–210.
Mamcarz B., Prandecka D. Medycyna estetyczna w praktyce. Medical Education, Warszawa 2010
